Enkele jaren geleden zegde Arnout Van Den Kieboom (ASGB-bestuurslid en toen actief bij huisartsenpraktijk De Driesprong) grotendeels het huisartsenberoep vaarwel om zich met zijn bedrijfje toe te leggen op ICT. Intussen is hij drie dagen per week weer actief in de praktijk. Hoe bekijkt hij nu vanop enige afstand en met een frisse blik de ernstige softwareproblemen die het professionele leven van huisartsen meer dan ooit bemoeilijken?

Even recapituleren. Eerst en vooral zijn er de dagdagelijkse frustraties opgesomd door tal van kringen: regelmatig problemen met de werking van de communicatiediensten die van overheidswege verplicht werden en essentieel zijn voor de werking van een huisartspraktijk. “De verplichting van de overheid houdt de verantwoordelijkheid in om deze diensten optimaal te laten functioneren”, klinkt de kritiek.

Kwetsbaarheid

Dr. Van Den Kieboom: “E-health is indertijd opgebouwd als een soort verbindingsbrug om te voorkomen dat alle info op één plek zou zitten, wat een behoorlijke kwetsbaarheid creëert. Anderzijds bouw je zo heel wat ‘points of failure’ in. Telkens wijst men dan naar andere verantwoordelijken als er iets misloopt zoals nu recent met het systeem van de liberale ziekenfondsen. We zijn vandaag ook erg afhankelijk geworden van het systeem”, beseft hij. Dat komt overeen met wat werd aangestipt door de kring Zennevallei: “Een huisarts kan nauwelijks nog werken wanneer deze diensten uitvallen. Vooral MyCareNet gaat regelmatig in de fout.”

Arnout Van Den Kieboom wijst er wel op dat men het falen van MyCareNet – weliswaar een cruciaal onderdeel – niet gelijkgeschakeld mag worden met falen van eHealth in zijn geheel. “Problemen doen zich vaak voor op een maandag, en dat is klassiek. Wellicht ook omdat op een maandag de meeste artsen werken en ze dan een administratief drukke dag hebben. Dat brengt meer loads met zich mee en de kans vergroot dan dat de server uitvalt. Op zich is dat raar omdat dat niet iets is dat men niet had kunnen zien aankomen. Men had daarop moeten anticiperen”, gaat hij akkoord met het protest. “We zijn overigens veel te braaf daarin. Misschien moeten we elk eens een tractor kopen”, verwijst hij naar het boerenprotest dat blijkbaar meer kan wegen door de wegen te blokkeren.

Gebruiksonvriendelijkheid, communicatieproblemen

Nog een veel gehoorde opmerking is de gebruiksonvriendelijkheid van nieuwe applicaties. Zo is het inloggen op Sciensano voor de Barometers erg ingewikkeld. “Van alle producten die door de overheid gemaakt worden, heb ik vaak de indruk dat het ze aan gebruiksvriendelijkheid ontbreekt”, duidt hij. “Kwaliteitscontrole via een testpubliek is broodnodig vooraleer ze op gemiddelde huisartsen los te laten, die niet noodzakelijk veel kaas gegeten hebben van IT of voldoende van administratie kennen.”

Een greep uit enkele blijvende frustraties die al lang bestaan: het is nog steeds niet mogelijk om met de ziekenfondsen te communiceren - de adviserende artsen beschikken niet over een elektronische postbus voor verslagen - Vele documenten zijn niet elektronisch te versturen: palliatieve aanvragen, mobiliteit, continentieforfaits, werkonbekwaamheid…

Coördinator nodig

“Ik woonde daarover recent nog een vergadering bij. Daaruit ontstond – in samenwerking met de mensen van Domus Medica – een interessante insteek. Het ontbreekt eHealth aan overkoepelend management waarvoor we een coördinator nodig hebben, niet per se een arts overigens. Het mag iemand zijn die projectmatig zaken opgelost krijgt. Vele projecten zijn nu goed bedoeld, maar ze ontstaan apart en moeten op een gegeven moment wel samenvloeien. En die stap naar de eindgebruiker blijkt moeilijk.”

“Een voorbeeld: als je als huisarts wil doorverwijzen naar een cardioloog, dan weet je niet naar dewelke: wie heeft er tijd en is beschikbaar? In zo'n geval zouden we ons moeten kunnen adresseren tot een groep cardiologen waarna zij zelf beslissen wie van hen een casus opvolgt. Weer is hier meer coördinatie handig. Deze coördinator moet een helikopterzicht hebben. Iemand is dat ook die luistert naar artsen, met de nodige zin voor diplomatie. Hij of zij hoeft niet zelf arts te zijn, maar het mag geen persoon zijn die soloslim wil werken.”

Praktijkpremie

Nog gevoelig ligt de uitbetaling van de praktijkpremie. Ze werd uitbetaald in november terwijl de overeenkomst al in maart vorig jaar werd gesloten. De oorzaak lag in softwareproblemen van sommige Hubs. Kringen begrijpen niet dat artsensyndicaten dat zomaar aanvaarden. “Het is niet de eerste keer dat dat gebeurt. We hebben daar wel wat goodwill nodig van de overheid. Anders moeten we inderdaad ook ‘onze tractor op’." (lacht)

“De minister belooft weer een grondige analyse en oplossingen, maar dat doet hij nogal vaak. De oplossingen mogen wel eens gaan komen. Hij wordt door de artsen niet ervaren als iemand waarmee dialoog mogelijk is. Hij volgt vooral zijn eigen punten op en legt die dan op. Dat zeg ik in eigen naam, niet in naam van mijn syndicaat. Ik denk niet dat je in veel sectoren kunt zeggen: “We zullen je eens zes maanden later uitbetalen. We zijn zeer braaf op dat vlak.”

Wat denkt hij over het voorstel van de kringen om een driekoppige werkgroep op te richten om de problematiek aan te pakken, met daarin iemand van de ziekenfondsen, het Riziv en de gebruikers (met vendors) en met een duidelijk omschreven takenpakket en tijdschema?

“De aanpak lijkt me goed, maar je moet er bindende voorwaarden aan hechten om tot een oplossing te komen. Anderzijds moeten we realistisch zijn: alles altijd 100% laten werken is heel moeilijk. Toch werden er aanzienlijke budgetten vrijgemaakt om dit alles optimaal te laten functioneren – miljoenen euro’s om het serverpark te updaten als ik me niet vergis.”

“Dit IT- en administratieprobleem leeft sowieso erg, ook bij de andere syndicaten. De frustraties zijn overal dezelfde en het probleem is dat we enorm afhankelijk zijn geworden van eHealth. Uiteraard zien we er ook de voordelen van in maar dan moet het wel werken. Er is nog een lange weg te gaan, maar ook al een lange weg afgelegd. Alleen draait het allemaal nog te veel om goodwill."

"Ik kan me vinden in een soort roadmap waar men bepaalde doelen  moet halen, en met een stok achter de deur als dat niet lukt. Over hoe die stok er moet uitzien, daarover kunnen we nog discussiëren. En anders: geef artsen een tractor!" (lacht)

> IT-problemen: geduld huisartsen is op

> IT-bugs en praktijkpremies: dr. Bacquelaine bevraagt minister in de Kamer