"Om evidence based practice (EBP) beter ingang te doen vinden, moeten we ons extra inspannen qua gebruiksvriendelijkheid, communicatie en implementatie van richtlijnen. In eerste instantie voor de eerste lijn, maar nadien mogelijk voor de tweede lijn." Dat zegt uittredend (1) KCE-directeur Raf Mertens.
Raf Mertens licht voor De Specialist en Medi-sfeer het pas verschenen KCE-rapport toe "naar een meer wetenschappelijke en coherente gezondheidszorg." Praktijkrichtljinen zijn goed van kwaliteit, maar ze hangen te weinig samen of de financiering ervan loopt mank. Het KCE moet er met een federaal Plan meer schwung in brengen.
Mertens: "We kennen allemaal de onafhankelijke artsenbezoekers voor wie hier een taak is weggelegd om gepaste info te verstrekken. Maar daar is nog veel verbeteringsmarge mogelijk en we hebben bijkomende knowhow nodig." Hij geeft toe dat er in het recente verleden heel wat weerstand bestond tegen EBM bij het artsenkorps, onder meer wegens tegenstrijdige motiveringen. Verder kampen artsen geregeld met sterke patiëntendruk als het bijvoorbeeld om antibioticagebruik gaat. Of ze nemen het zekere voor het onzekere.
In eerste instantie richt het KCE zich met zijn plan op de eerste lijn (niet alleen huisartsen overigens, "maar ook andere zorgverleners, zoals verpleegkundigen, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, vroedvrouwen, logopedisten, enz.," die nu evidence based werken).
Vandaag worden toekomstige zorgverleners iopgeleid om het delicate evenwicht tussen de drie EBP-basisfactoren te vinden:
- de eigen klinische expertise,
- wetenschappelijke bewijs (‘evidence’)
- de voorkeur en waarden van elke individuele patiënt.
Tool gezondheidsbeleid
Eerst dient de verwarring op het terrein te worden weggewerkt. Wie in België is betrokken bij EBP? Domus Medica, KCE, het CEBAM, het platform EBMPracticeNet... Maar het komt er vooral op aan om te focussen op strategieën die de implementatie van de richtlijnen ondersteunen. Het KCE lonkt onder meer naar het Verenigd Koninkrijk dat daarin al een stuk verder zou staan. De uitwerking van het EBP-plan moet verder budgetneutraal zijn.
Raf Mertens: "In een eerste fase zullen we ons bij ons Plan richten op een optimale beheersstructuur. Hamvraag is of we het netwerk van actoren centraal moeten aansturen of via verschillende partners. Centrale aansturing is aangewezen."
In samenwerking met de Antwerp Management School en Technopolis Group werd een structuur in twee fasen ontwikkeld. In een eerste fase zal, zoals gevraagd door de minister, het KCE instaan voor de coördinatie. "Op de lange termijn is dat niet de beste optie", meent Mertens. "We zijn als KCE namelijk zelf speler en we zitten in de redesign van de overheidsinstanties gezondheidszorg. Daarom zal een NAO (Network Administratieve Organisatie), een afzonderlijke, onafhankelijke organisatie, deze taak overnemen."
Zwanenzang Raf Mertens
In een volgende stap zal het KCE nagaan op welke manier de EBP-richtlijnen het beste worden geïmplementeerd in het dagelijkse werk van de zorgverleners en hoe het Plan kan worden opgevolgd. Dit tweede deel van de studie kunnen we in het najaar verwachten. Dat wordt meteen de zwanenzang van Raf Mertens, die oorspronkelijk al in mei van dit jaar afscheid zou nemen als directeur, maar dat afscheid uitstelde wegens de redesign.
Of nadien ook het Plan een verderzetting krijgt voor de tweede lijn? "Mogelijk, maar dat wordt een politieke beslissing", houdt Mertens zich op de vlakte. "Wel wordt nu al sterk multidisciplinair gewerkt in de eerste lijn. En voor de zorgtrajecten bijvoorbeeld zijn eerste en tweede lijn niet te scheiden."
Tot slot gaat hij ermee akkoord dat de zesde staatsthervorming een "uitdaging is die we aandachtig moeten opvolgen, alleen al wegens de gedeferaliseerde bevoegdheid van de eerste lijn." Over samenhang gesproken...
(1) Raf Mertens blijft als KCE-directeur nog in functie tot eind dit jaar.
Uw mening geven? Reageren? Het debat gaat verder op @specialistkrant en @MediSfeer
