Agressie tegen artsen krijgt gezicht

In juni heeft de Orde van artsen een nationaal contactpunt opgericht voor artsen die het slachtoffer werden van geweld tijdens het uitoefenen van hun beroep. Medi-Sfeer en De Specialist hebben een geanonimiseerd overzicht van de geregistreerde meldingen kunnen inkijken. Een onthutsende ervaring: er zijn al een 20-tal gevallen opgetekend sinds de lijn geopend werd. In een verplettende meerderheid van de gevallen zijn de slachtoffers huisartsen.

Tussen het publiceren van het contactformulier en het begin van deze week heeft de orde 20 meldingen van agressie ontvangen. Daarvan betroffen er 19 een huisarts en één een specialist werkzaam in een ziekenhuis.

Dit ‘succes’ had de beroepsgroep liever niet geoogst, zeker als men voor ogen houdt dat het contactpunt nu pas bekendheid verwerft en dat artsen niet altijd even sterk geneigd zijn over hun sores te communiceren. Het huidige register betekent dus waarschijnlijk een onderschatting van de realiteit.

Hoe dan ook, we krijgen een indruk van wat er op het terrein gebeurt. Net nu is voor de zoveelste keer een huisarts brutaal overvallen in zijn kabinet in Vorst (zie artikel op onze site). De dader heeft een psychiatrische voorgeschiedenis. Het incident vindt plaats een 10-tal maanden na het overlijden van huisarts Patrik Roelandt, die werd neergestoken tijdens een huisbezoek.

Overleg over de veiligheid van zorgverleners zou eerstdaags moeten hernemen onder de hoede van de FOD Volksgezondheid. Prof. Michel Deneyer, ondervoorzitter van de Orde van artsen, is van plan minister Jambon te attenderen op de ernst van de situatie. Hij wil nog meer getuigenissen verzamelen, zeker nu het contactpunt duidelijk vermeld staat op de site www.ordomedic.be en het formulier daadwerkelijk interactief geworden is.

Trends

De huidige steekproef is te klein om een representatief beeld te scheppen van geweld tegen artsen, maar uit 20 gevallen kan men toch al enkele trends afleiden. Van de 19 gewelddadige feiten gepleegd op een huisarts vonden er twee plaats bij iemand die als controlearts optrad. De resterende groep bestaat voor twee derde uit soloartsen en voor een derde uit leden van een groepspraktijk. De feiten vinden hoofdzakelijk plaats in de spreekkamer of op de drempel daarvan (10 van de 19 gevallen). Vijf gevallen vonden plaats tijdens een huisbezoek en vier per telefoon.

De registratie toont vooral gevallen van verbaal en psychisch geweld, goed voor twee derde van het totale aantal incidenten. In het overige derde is er wel degelijk sprake van lichamelijk geweld. Is de Orde in de meeste gevallen niet op de hoogte gebracht van de gevolgen, dan vinden we toch zes à zeven casussen met een emotionele weerslag, materiële schade en/of lichamelijke traumata, waarvan één geval met levensgevaarlijke verwondingen.

Wat de daders betreft, zijn er ongeveer evenveel patiënten die de huisarts kent als onbekenden (zeven, respectievelijk acht incidenten). In de andere gevallen is de geweldpleger niet de patiënt zelf, maar een derde. Hebben de daders een psychiatrische voorgeschiedenis? Vaak weet de Orde dat niet, maar in twee gevallen is het antwoord met zekerheid positief.

Aanleidingen tot geweldpleging tegenover artsen blijken uiteenlopend. Helemaal bovenaan op het lijstje staan met voorsprong betwistingen over arbeidsongeschiktheid, gevolgd door weigering van een voorschrift en geschillen over een controle of een beslissing van de arts. Maar de slachtoffers geven ook andere oorzaken aan, zoals ‘frustratie’ bij de patiënt of het voorstellen van een rookstop (!). Uitlokkende factoren voor psychisch geweld zijn – naast een psychiatrisch verleden – geldgebrek, middelenmisbruik en weigering van een voorschrift.

(*) Het meldpunt agressie maakt deel uit van ‘Artsen in nood’, een grootschaliger project waarover de Orde van artsen binnenkort zal communiceren en Medi-Sfeer alvast meer vertelt in de editie van 29 september. In een paar woorden kunnen we stellen dat de nationale raad, los van iedere vorm van tuchtrechtelijk optreden, steun wil verlenen aan artsen die zich in een moeilijke situatie bevinden, naar aanleiding van geweld, maar ook burn-out, middelenmisbruik of een gerechtelijke procedure.

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.